کارشناس رسمی دادگستری رشته وسائط نقلیه زمینی و تصادفات
سالهاست که انسانهای زیادی جان خود را در تصادفات از دست میدهند یا این که مجبور میشوند که تا پایان عمر از ناتوانی و عوارض ناشی از تصادف رنج ببرند. تحقیقات نشان داده است که بسیاری از تصادفاتی که امروزه در کشور ما و دیگر نقاط دنیا اتفاق میافتد، قابل پیشگیری هستند و میتوان با مطالعه این تصادفات و پی بردن به علل آنها، راهکاری مناسب و قابل اطمینان برای از بین بردن تصادفات و یا حداقل کاهش میزان آنها ارائه داد.
به طور کلی برای طی کردن مسافت بین دو نقطه مشخص، میتوان از چهار روش جادهای، ریلی، هوایی و دریایی استفاده کرد. روش جادهای به خاطر اینکه بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد، خطرات بیشتری هم دارد و حوادث و تصادفات بیشتری هم در آن رقم میخورد. بر اساس مطالعات انجامگرفته توسط متخصصانی مانند کارشناس رسمی دادگستری رشته وسائط نقلیه موتوری زمینی و تصادفات، تصادفها، سه دلیل عمده دارد و آن سه دلیل، اشتباهات و خطاهای انسانی، مشکلات موجود در جادهها و اشکالات وسایل حمل و نقل هستند.
اشتباهات و خطاهای انسانی در درجه اول شامل رانندگان میشود. در صورتی که راننده تجربه کافی را نداشته باشد، ممکن است در اثر بروز یک صحنه خطرناک، کنترل خودرو را از دست بدهد و منجر به تصادف شود. اختلال در رانندگی مانند خستگی، ضعف، استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر هم یکی از عواملی است که توسط کارشناس رسمی تصادفات، به عنوان خطای انسانی شناخته میشود. گاهی عابران پیاده نیز علت وقوع تصادف هستند. در صورتی که عابر پیاده مست، بیمار، نابینا، ناشنوا و سالمند باشد، میتوان خطراتی را برای خودروها ایجاد نماید.
یکی از عوامل اصلی که توسط کارشناس دادگستری تصادفات به عنوان یک خطای انسانی مهم و عمده در ایجاد تصادفات شناخته شده است، عدم توجه به محدودیت سرعت و داشتن سرعت غیرمجاز است. وقتی سرعت خودرو بالا باشد، زمان بیشتری نیاز است که بتوان آن را متوقف کرد. عدم استفاده از وسایل ایمنی مانند راهنما هم میتواند منجر به تصادف شود؛ زیرا راننده قبل از انجام هر کار باید با استفاده از علائم مناسب به سایرین اعلام کند که قصد دارد حرکت جدیدی انجام دهد.
علت دوم تصادفات، مشکلات موجود در راهها و جادههاست که توسط کارشناس رسمی دادگستری رشته وسائط نقلیه موتوری زمینی و تصادفات بررسی و نتایج آن ارائه شده است. اولین مسئله طراحی جادهها به صورت ایمن است. کارشناسان طراح باید نکات ایمنی را در طراحی خود در اولویت قرار دهند و به مسائلی مانند خط کشیها و جلوگیری از توانایی رانندگان برای گرفتن سرعت غیرمجاز، موانعی برای جلوگیری از سبقت در نقاط خطرناک، روشنایی در تقاطعها، قرار دادن تابلوی هشداردهنده قبل از پیچهای خطرناک و حذف خطرات کنار جادهها مانند درختان و تیربرق توجه کنند.
مشکل سومی که به عنوان علت اصلی تصادفات وسائط نقلیه موتوری زمینی به آن اشاره شد، مشکلات موجود وسائل نقلیه و حمل و نقل است. بر اساس تحلیلها و مطالعات موجود، بسیاری از تصادفاتی که در شب اتفاق میافتد، ناشی از عدم دید است. وسائل نقلیه باید به گونهای طراحی شوند که مسئله دید در این وسائل، در اولویت قرار گیرد. مسئله مهم دیگر، روشنایی وسائل نقلیه است. باید تعداد و نور چراغها به شکلی طراحی شود که روشنایی کافی را برای راننده و سایر رانندگان موجود در جاده فراهم کند. یکی از راهکارهای کارشناس رسمی وسائط نقلیه موتوری زمینی، استفاده از وسایل و ابزارهای بازتابنده است که میتواند در هنگام شب، دید خوبی برای رانندگان فراهم نماید.
ممکن است هیچ برخوردی اتفاق نیفتاده باشد و خودرو به خاطر مشکلات موجود در راه و یا عدم وجود عدم راهنمایی و رانندگی چپ شده باشد. در چنین حالاتی کارشناس مورد بحث میتواند از روی نحوه چپ شدن خودرو و بررسی علل و عواملی چون شیب جاده و یا وجود علائم مناسب در راه، علت تصادف و آسیب را کشف و به متقاضی اعلام نماید.
نقض فنی خودروها، عدم توجه به جلو، ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه، استفاده از خودرو نامناسب و فرسوده و بدون برگ معاینه فنی و همچنین عدم وجود فرهنگ رانندگی ایمن عواملی هستند که میتواند تصادفات بزرگی را ایجاد کند و گاها منجر به خسارات و آسیبهای جبرانناپذیر میشود. افراد میتوانند برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت تصادف به کارشناس دادگستری تصادفات مراجعه کنند.
وی با مراجعه به محل تصادفات و بررسی شرایط راه، نحوه برخورد وسیله، گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی در مورد حالت راننده حین تصادف و بررسی خودرو از نظر فنی، علت را تشخیص و به فرد توضیح میدهد و حتی این فرد میتواند بر اساس نظر کارشناس برای تجدید نظر اقدام نماید.
نظر کارشناس دادگستری رشته وسائط نقلیه موتوری زمینی و تصادفات در مورد تعیین میزان خسارات
کارشناسان دادگستری در زمینههای مختلفی فعالیت دارند و بیشترین تلاش خود را برای ارائه نظرات کارشناسی دقیق و حسابشده ارائه میدهند. یکی از حوزههای حساس و حیاتی که کارشناسان دادگستری در آن اظهار نظر میکند، امور مربوط به وسائط نقلیه موتوری زمینی و تصادفات است. کارشناسان این حوزه در مسائل متعدد و مختلفی در رابطه با تصادفات و وسایل نقلیه ورود میکند و در واقع صلاحیتهای گوناگونی دارند که یکی از این صلاحیتها، تعیین میزان خساراتی است که متوجه وسائط نقلیه موتوری زمینی میشود.
تعیین میزان خسارات وسائط نقلیه موتوری زمینی
امروز خودرو به یکی از اصلیترین و مهمترین بخش زندگی بشر تبدیل شده است و از این رو بسیاری میکوشند که از این وسیله استفاده کنند و اسباب آسایش و آرامش بیشتر خود را فراهم نمایند و همین دلیل موجب افزایش روزافزون تعداد خودروها و در پی آن ترافیک بالا، تصادفات متعدد و آسیب رسیدن به این گونه وسائط نقلیه میگردد. یکی از مهمترین علتهای تصادفات بالا، عدم وجود فرهنگ رانندگی و بیتوجهی به نکات ایمنی در حین رانندگی (رانندگی تدافعی) است.
یکی از صلاحیتهای اصلی کارشناس رسمی دادگستری وسائط نقلیه موتوری زمینی و تصادفات، برآورد میزان خساراتی است که به وسائط نقلیه وارد میشود. کارشناس رسمی وسائط نقلیه موتوری زمینی، برای اینکه بتواند خسارات و آسیبهای ناشی از تصادفات و همچنین آسیبهای وارده به وسائط نقلیه را تشخیص دهد به نکات و قواعد خاصی توجه میکند که از پیش در آییننامه و قواعد این رشته تبیین شده است که به چند مورد از آنها به شکلی کاملا مفهوم اشاره میشود:
به طور خلاصه کارشناس دادگستری تصادفات دو کار مهم را در زمینه تعیین خسارات انجام میدهد:
معرفی مشخصات ، صلاحیتهای
کارشناس رسمی دادگستری رشته وسائط نقلیه موتوری زمینی و تصادفات
• بررسی علل (قانونی و فنی وسیله) تصادفات وسائط نقلیه موتوری زمینی
• تعیین میزان خسارت وسائط نقلیه موتوری زمینی
• بررسی علل فنی و طراحی راه و مهندسی ترافیک (علائم و تجهیزات ایمنی
• ارزیابی وسائط نقلیه موتوری زمینی
همانطور که در مباحث قبل به اهمیت حمل و نقل پرداختیم و تأثیر آن اهمیت آن در ترانزیت کالا رشد اقتصاد کشور یکی از اصلی ترین حمل و نقل جادهای است که توسط وسایل موتوری زمینی شکل می گیرد مانند خودرو و سایر کامیونت و موضوعاتی که وسایطی که بوسیله آنها انسان یا کالا جابجا می شوند ، در این بخش به دلیل اهمیت این رشته مبانی حمل و نقل و موضوعات مرتبط با آن نمی پردازیم. ولی اهمیت وسایط حمل و نقل موتوری زمینی بخاطر صلاحیتهایش و کاربردی که کارشناسان رسمی دادگستری رشته وسایط نقلیه موتوری زمینی یا تحت عنوان خودرو یا کارشناس رسمی تصادفات اصطلاحا به اینها اطلاق می شود دارند. صلاحیتها یکی از این صلاحیتها که کارشناسان این رشته دارند بررسی علل قانونی یا فنی وسیله نقلیه که تصادفات وسایط موتوری زمینی شکل می گیرد. در بسیاری از موارد عدم رعایت قوانین یا اشکالات فنی در وسایط نقلیه منجر به تصادفات است. تهیه کروکی و بررسی علل این موضوع را کارشناسان گزارش تهیه میکنند. تعیین میزان خسارت وسایط نقلیه موتوری زمینی در بسیاری از محاکم یا شوراهای حل اختلاف زمانی که تصادفاتی اتفاق میآفتد یا جرحی است یا غیر جرحی و انتقال میدهند خودرو یا وسایط نقلیه را یا فردی را که مورد جرح واقع شده منتقل میدهند به بیمارستان پس از آن شوراهای حل گزارشاتی که کلانتریها ارائه می دهند و نظریه کارشناسان پلیس راهور ارائه می دهند صورت جلسهای مبنی بر نحوه تصادف ارائه میدهند و پس از ارجاع قرار کارشناسی به کارشناس رسمی دادگستری این رشته درخصوص اظهار نظر برای تعیین خسارت وارد به خودرو یا نسبت به تصادفی که اتفاق افتاده است کارشناس رسمی با تکیه بر تجربه و شواهد خودش و اطلاعاتی که از بازار خودرو و قطعات یدکی و شرایط حمل و نقلی دارد میزان خسارت را وارده به خودرو را اعلام میکند حتی میزان خسارتی که به دلیل افت قیمت خودرو هم وجود خواهد داشت قابل محاسبه است. بررسی علل فنی و طراحی راه و مهندسی ترافیک یکی از مسائلی است که اگر تصادفی اتفاق بیفتد کارشناسان رسمی با تمام جوانب موضوع را باید ببیند نه تنها بحث فنی یا قانونی یا عدم رعایت قانون برخی از تصادفات جادهای به دلیل اینکه جادههای اشکالات فنی دارند علائم و تجهیزات کافی ندارند یا به دلیل طراحی ناصحیح قوسها و پیچها تصادفات اتفاق می افتد کارشناسان از این طریق می توانند اظهارنظر بکنند علت غایی و نهایی تصادف را معین بکننند. تعیین ارزش یا قیمت و ارزش گذاری خودرو و وسایط نقلیه موتوری زمینی هم صلاحیت عمده این کارشناسان است بدلیل اینکه در بسیاری در مناقصات یا مزایدات در انتقال خودرو به بخش خصوصی یا شخصی که خودروی دولتی را از طریق مزایده خریداری کند قیمت مبنایی تنظیم می شود برای انجام مزایده تنظیم قیمت مبنا برای اینکه مزایده شکل بگیرد توسط کارشناس ارزیاب وسایط نقلیه موتوری زمینی یا ارزیاب خودرو شکل میگیرد همانطور که عرض کردم این کارشناسان به کارشناس ارزیاب خودرو یا کارشناس رسمی تصادفات بیشتر مشهورند.
خدمات جانبی که در این رشته وجود دارد اگر که مواردی است مانند در صورتی که شخصی اعتراضی داشته باشد به آرایی که در محاکم میشود با اخذ مشاوره از کارشناسان این رشته میتوانند دلایل فنی خود را به محکمه یا مراجع قضایی ارائه دهند. بیشتر شوراهای حل اختلاف هستند که درگیر امور تصادفات هستند. یکی از مهمترین وظایفی که کارشناسان این رشته بر عهده دارند چون معمولا سابقه حضور در پلیس یا سابقه فعالیت کاری بعنوان پلیس راهبری یا پلیس مرتبط با موضوع وسایط نقلیه دارند معمولا تشخیص اصالت بدنه یا تصادف اتومبیل در زمان خرید و فروشها بعنوان یک موضوع خارج از بحث محاکم به آنها ارجاع می شود یعنی کارشناس مراجعه می کند و خودروی که قصد خرید و فروش دو نفر را دارند نگاه میکند، یکی اینکه اصالت بدنه یکی دزدی نبودن ، سرقتی نبودن و جابجا نبودن قطعات و حکاکی نشدن شماره موتور و تغییراتی که پس از سرقت بر روی خودرو اتفاق میافتد اصالتش را تشخیص میدهند حتی مستندات و مدارکی که مالک خودرو ارائه داده است اصالت آنها را تشخیص می دهد. و اگر که تصادفی اتفاق افتاده باشد یا به دلیل رنگ شدگی بدنه خودرو در کشور ما قیمت خودرو دچار افت می شود این تشخیص رنگ شده بدنه و تعیین قیمت و ارزش نهایی خودرو را کارشناسان بخش خصوصی تعیین می کنند چون مردم خیلی نیاز به این رشته دارند و سروکار دارند با این رشته به همین میزان بسنده می کنیم چون آشنایی کافی هست و در مورد این رشته چیزی که مهم است حتما باید به کارشناسان خبره مراجعه شود کارشناسان رسمی دادگستری که سابقه ان جام این کار را داشتند مراجعه شود. برخی از افراد که بدون ارائه مدارک خودشان را به عنوان کارشناس معرفی می کنند احتمال دارد آسیبهایی به افراد در حین انجام معاملات یا تهیه گزارشات به آنها وارد شود. باید دقت بکنند کارشناس رسمی دادگستری این نظریه را صادر بکنند.
دستمزد کارشناسان عضو مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده و کانون کارشناسان رسمی دادگستری بر اساس مصوبه حقالزحمه کارشناسی تحت عنوان تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری توسط قوه قضاییه تصویب و ابلاغ می گردد.
کارشناسان رسمی دادگستری
